ملت افغانستان  سه بار جنگ های  شدیدی را با انگلیس ها انجام دادند، اولین جنگ افغان _ انگلیس در بین  سالهای  1839 _ 1842  بود که این جنگ توسط غازی محمد اکبرخان به نفع افغانها به پیروزی رسید و قشون امپراتوری همان وقت انگلیس شکست خورد.

جنگ دوم افغان انگلیس در بین سال های 1878 – 1880 میلادی رخ داد که آنهم به نفع افغان ها تمام شد.

و جنگ سوم افغان – انگلیس هم در ششم ماه می سال 1919 آغاز و در ماه اگیست این سال پایان یافت که منتج به استرداد استقلال افغانستان شد.

در 28 اسد سال 1298  که مصادف است با 19 اگست سال 1919 میلادی انگلیس ها مجبور به امضای معاهده استقلال افغانستان شدند.

غازی امان الله خان شاه همان وقت افغانستان از انگلیس خواست که به شکل صلح آمیز افغانستان را ترک کنند و استقلال کشور را به رسمیت بشناسند، اما آنها نپذیرفتند و آمان الله خان را مجبور به مبارزه مسلحانه در برابر آنها کردند.

مبارزه مسلحانه آزادی خواهی در سه حوزه کشور از ولایات کندهار، ننگرهار و پکتیا آغاز شد، که جبهه پکتیا به سرکرده گی محمد نادرخان در مقایسه به دیگران این وظیفه را به سرعت به پیش می برد که پیشمرگان قوم وزیر در آن نقش تعیین کننده داشتند و با سقوط پایگاه های نظامی انگلیس ها در ټل و واڼه کمر انګلیس ها را شکستاندند.

تحلیلگران امور می گویند که استقلال افغانستان الهامی بود برای استقلال کشورهای دیگر و غازیان افغان معدله یی را شکستاندند که گویا امپراتوری انگلیس ها شکست ناپذیز است.

قبلاً 28 اسد با مراسم پرشکوه تجلیل می شد، اما پس از آنکه در سال 1387 جشن پیروزی مجاهدین هدف حمله مسلحانه قرار گرفت، مراسم تجلیل جشن 28 اسد نیز کمرنگ و محدود شد.

تحلیل گران و تاریخ دانان می گویند که روز استرداد استقلال کشور باید با مراسم پرشکوهی تجلیل شود، زیرا روزی پر افتخاری در تاریخ افغانستان است.

به گفته آنها، عدم تجلیل این روز باعث خواهد شد که نسل های آینده این روز پرافتحار را فراموش کنند، آنها از قهرمانی ها و فداکاری های افغان های زمان های گذشته بی خبر باشند و حس وطندوستی در میان جوانان تضعیف یابد.

افغان های عام نیز از عدم تجلیل پرشکوه این روز مایوس اند.

این پیر مردی است که  سال های متمادی تجلیل جشن 28 اسد را در اطراف منار اعمار شده از سویی امان الله خان به یاد دارد.

این مردم حکومت را در این کار ملامت می دانند و می گویند در کنار اینکه این روز را تجلیل نمی کند، بلکه به نشان های تاریخی نیز توجه نمی نماید.

تاریخدانان 28 اسد را یگانه روز اصلی استقلال استرداد افغانستان می خوانند و می گویند که این پس از این روز، روزهای زیادی بنام روزهای آزادی مسمی گردید، این کار برای اهداف خاص و از سوی حلقات ویژه صورت می گیرد.

امان الله خان که پسر حبیب الله خان و نواسه امیر عبدالرحمن خان بود در ماه جون سال 1892 در دره زرگری ولسوالی پغمان ولایت کابل دیده به جهان گشوده است.

امان الله خان در 12 سالگی بنام عین الدوله مسمی شد و در سال 1913  در قصر شهراراء با ثریا دختر محمود طرزی ازدواج کرد  در 28 فبروری  سال 1919 در سن 27 ساله گی پادشاه افغانستان شد. وی پس از 18 سال پادشاهی  در 24 می سا 1928 مجبور به ترک کشورشد و به کشور ایتالیا هجرت کرد.  غازی امان الله پس از 31 سال تبعید در  ماه اپریل سال 1960 به اثر مریضی سرطان درگذشت که جنازه وی پس از انتقال به افغانستان در کنار قبر پدرش در شهر جلال آباد به خاک سپرده شد.